Europese Commissie opent formeel onderzoek naar TikTok

20 februari 2024 - David Van Waeyenberghe

De Europese Commissie wil nagaan of de sociale media-app TikTok overtredingen begaat op het vlak van de bescherming van minderjarigen en verslavend ontwerp, en opent daarvoor een formeel onderzoek. Dat heeft ze maandag bekendgemaakt, schrijft persbureau Belga.

De Commissie baseert zich op de voorschriften van de Europese digitale dienstenwet (DSA), die vorig jaar in werking trad en internetgebruikers meer rechten en bescherming moet bieden. Met zijn 135,9 miljoen maandelijkse gebruikers in de EU staat TikTok binnen het kader van de DSA-wetgeving te boek als ‘zeer groot online platform’ (VLOP), waarvoor de strengste regels gelden. Het deelt die positie als ‘poortwachters’ met bedrijven zoals Meta (Facebook, Instagram), Alphabet (Google) en Microsoft.

‘Rabbit hole’

Nu wordt TikTok, een bedrijf van het Chinese Bytedance, er door de Commissie van verdacht de voorschriften met betrekking tot de bescherming van minderjarigen niet na te leven. Ook met zijn transparantie op het vlak van reclame, de toegang tot bedrijfsdata voor onderzoekers en het risicomanagement wat betreft verslavend ontwerp en schadelijke inhoud zijn er mogelijk problemen.

De commissie vreest onder meer gevreesd dat gebruikers van TikTok met een ‘rabbit hole’-effect te maken krijgen. Dat betekent dat ze, door de specifieke algoritmes die het van Bytedance gebruikt, bij filmpjes terecht kunnen komen die verdergaan op het filmpje waarvoor ze gekozen hebben, maar extremer zijn. De risicobeheersing die TikTok toepast, schiet mogelijk tekort, met alle mogelijke gevolgen voor het mentale en fysieke welbevinden van de (minderjarige) gebruikers als gevolg en voor het risico op radicalisering.

De Commissie ontving van TikTok reeds een gedetailleerde risicoanalyse, maar die overtuigde dus niet. Daarom wordt nu een formeel onderzoek opgestart. Hoe lang dat onderzoek gaat duren, is niet duidelijk. Als TikTok inderdaad fouten heeft begaan, kan het een boete krijgen die oploopt tot 6 procent van de jaaromzet van het bedrijf. Ook andere bedrijven blijven in het vizier van de Europese Commissie. Tegen hen is (voorlopig) nog geen officieel onderzoek gestart.