[adv] Telenet-tip 3 – hybride en blended leren

7 november 2023 - David Van Waeyenberghe

[Advertorial] Onze derde Telenet-tip brengt ons van een sterke en performante netwerkomgeving via fiber en wifi naar twee recente opvattingen over leren. De klassieke, klassikale les kreeg er sinds de coronapandemie enkele broertjes bij. We nemen je mee langs twee begrippen waar je wellicht al over hoorde: hybride en blended leren. Wat die twee met elkaar gemeen hebben en in wat ze verschillen, verneem je in deze tip.

Hybride leren

Hybride, het woord verraadt al een stuk waar het over gaat. Net als bij een hybride wagen, die is aangedreven door een klassieke en elektrische motor, omvat leren op meerdere plaatsen. Enerzijds is er de klassieke en alom gekende manier van lesgeven waarbij de leerkracht voor de klas staat en de leerlingen in de ruimte aanwezig zijn.

Daarnaast kunnen de leerlingen in een hybride omgeving ook les krijgen zonder fysiek aanwezig te zijn in de klas. In coronatijden was dat afstandsonderwijs de norm. Na de pandemie keerden de meeste leerlingen en leerkrachten terug naar de klas. Al kunnen secundaire scholen ervoor kiezen om een deel van de lezen nog altijd hybride te voorzien. De Vlaamse regering voorzag in maart een wettelijk kader hiervoor. Eén secundaire school op drie in het GO! past ondertussen al  hybride lesgeven toe.

Enkele voordelen van hybride leren:

• Flexibiliteit: studenten kunnen hun leeromgeving aanpassen in functie van hun behoeften
• Individualisering: leerlingen kunnen op hun eigen tempo werken
• Efficiënt gebruik van leertijd: leerlingen kunnen thuis leren op hun tempo en op school de nodige persoonlijke interactie hebben met medestudenten en leerkrachten
• Digitale vaardigheden: leerlingen gaan zelfstandiger om met digitale leermiddelen en vergroten zo hun (individuele) vaardigheden

Er zijn ook mogelijke nadelen aan verbonden, zoals:

• Technologische belemmeringen: niet alle leerlingen hebben gelijke toegang tot de technologie, wat de digitale kloof vergroot
• Sociale isolatie: niet fysiek aanwezig zijn kan leiden tot minder sociale interactie en het gevoel van vereenzaming
• Technische problemen: wanneer er geen (stabiel) internet is, kan een leerling de les misschien niet of moeilijk volgen
• Meer administratief werk: leerkrachten kunnen problemen krijgen bij het voorbereiden van de lessen en het opvolgen van de leerlingen

Wanneer je als school kiest om, al is het maar voor enkele lesuren, hybride onderwijs toe te passen dan is een performante netwerkomgeving onmisbaar. Fysiek onderwijs, met digitale middelen (hieronder meer daarover) en afstandsonderwijs vragen de juiste omkadering, afspraken en de juiste leermiddelen. Vergeet in geen geval zowel de leerlingen als de leerkrachten voldoende op te leiden. Want een ideale hybride leeromgeving bevordert levenslang leren en bereidt studenten voor op een digitale samenleving.

Blended leren

In tegenstelling tot hybride leren, wat hoofdzakelijk een keuze is van de school, is blended leren bijna de norm geworden. Het ‘gemengd leren’ combineert een traditionele onderwijsbenadering met digitale leermiddelen. Het doel van blended leren is om net alle voordelen van zowel de persoonlijke interactie als de technologie (beamer, laptops, tablets,…) te benutten. In veel gevallen geven leerkrachten in lager en secundair onderwijs nu al blended les.

Uitgeverijen zetten ook steeds meer in op blended leren én laten de keuze aan de school of zelfs de leerkracht. Die kan kiezen om bijvoorbeeld de les volledig klassiek te geven of om een deel ervan met digitale middelen te ondersteunen. Een leerkracht wiskunde kan de theorie geven in een klassiek handboek maar tegelijk de leerlingen oefeningen laten maken via laptops, Chromebooks of tablets. Blended leren kan voor ongeveer elke les, het zijn de school en leerkracht die de beste optie kiezen.

Voordelen van blended leren:

• Flexibiliteit: de leerkracht kiest zelf de meest gepaste leermethode, in functie van de leerlingen
• Personaliseren: digitale middelen maken het mogelijk om oefeningen specifiek op één of meerdere leerlingen af te stemmen
• Meerdere leermiddelen: de combinatie van klassieke en digitale lesmaterialen zorgt voor een breder scala aan hulpmiddelen
• Efficiëntie: de leertijd kan efficiënt worden ingevuld

Er zijn ook enkele valkuilen waar je rekening mee moet houden:

• Opleiding: de leerkrachten moeten over voldoende technische kennis beschikken
• Technologische barrières: wanneer niet alle studenten evenveel toegang hebben tot digitale middelen, kan een digitale kloof ontstaan
• Technisch falen: wanneer de techniek het om één of andere reden laat afweten, dan kan een deel van de les in het water vallen
• Afleiding: leerlingen kunnen door digitale middelen worden afgeleid waardoor ze niet met de les bezig zijn.

Zowel hybride als blended leren zorgen ervoor dat leerkrachten de manier van lesgeven kunnen optimaliseren in functie van de lestijd. De leerlingen kunnen tegelijk profiteren van flexibiliteit en een persoonlijke aanpak. Tegelijk behouden ze tijdens de klasmomenten fysieke interactie met hun medestudenten en leerkrachten. Dat evenwicht kan alleen bereikt worden wanneer de digitale leermiddelen worden ondersteund met een stabiel en performant netwerk, zoals Fiber+ van Telenet Business.

Digitale leermiddelen vragen vaak veel up- en downloadsnelheid. Een internetverbinding met fiber waarborgt die benodigde connectiviteit. Een stabiel netwerk minimaliseert uitvallen en zorgt voor de beste leeromstandigheden voor de leerling. Telenet Business sloot een raamcontract af met de Vlaamse overheid om elke school (voordeliger) toegang te geven tot internet via de glasvezelkabel. Onze redactie sprak over dat contract met Presales Architect Jan De Groote.

Dit is een commerciële samenwerking met Telenet Business. Meer informatie over Schoolnet+ Fiber vind je op de website van Telenet Business.