Circulaire ICT belangrijke schakel binnen een duurzame school

25 oktober 2023 - David Van Waeyenberghe

Een belangrijke rol voor het verduurzamen en milieuvriendelijker maken van een school is weggelegd voor ICT. Logisch, elk jaar nieuwe toestellen kopen en de oude bij de rommel gooien is geen goed plan vanuit ecologisch en economisch oogpunt. Het Kenniscentrum Digisprong onderstreept het belang van circulaire ICT in een duurzame school.

Elektronische toestellen hebben een grote impact op het milieu, de samenleving en de klimaatverandering. Het Kenniscentrum Digisprong zet die drievoudige impact op papier. De toestellen hebben een levenslange impact vanaf het moment dat ze in de fabriek worden samengesteld, tot aan het moment dat de laptop, pc of printer het werk heeft gedaan en aan de kant wordt geschoven.

Sociaal en klimatologische impact

De impact van elektronische toestellen zijn al voelbaar voor de productie, weet het Kenniscentrum. De apparaten bestaan uit wel 60 verschillende materialen, waaronder zeldzame metalen zoals koper, goud, kobalt, en lithium. De ontginning ervan heeft niet alleen op het milieu een grote impact. Ook sociaal eist het zijn tol door talloze conflicten, maar evenzeer sociale wantoestanden en povere arbeidsomstandigheden. “Hoe verder in de keten, hoe meer inbreuken”, aldus het Kenniscentrum.

De toestellen hebben tegelijk een grote impact in de CO2-uitstoot, vooral tijdens de productie. Die productieketen is verantwoordelijk voor driekwart van de totale CO2-uitstoot van een toestel. De industrie stoot zelfs meer uit dan de autosector. Door de technische complexiteit, en de hoeveelheid,  van de toestellen neemt de ecologische voetafdruk alsmaar toe.

Oplossing: hergebruik en recyclage

Net omdat de ICT-sector bekend staat voor de korte levensduur, moeilijke herstellingen en de afvalberg, zijn dringend oplossingen nodig. Het circulair beheer is uiteraard de meest voor de hand liggende. Door de levensduur van een toestel van vier tot zes jaar te verlengen, kan tot 28 procent CO2-uitstoot worden voorkomen. Zes stappen zijn nodig om tot een circulair model te komen:

• Hergebruik
• Upgrade
• Herstel
• Refurbish
• Recycleer
• Reduceer

Circulair Vlaanderen geeft enkele tips om van bij de aankoop van toestellen in te zetten op duurzaamheid. Vaak zijn refurbished toestellen een prima oplossing voor leerlingen of leerkrachten. Wanneer nieuw aangekochte laptops of dergelijke aan het einde van hun leven zijn gekomen, dan kunnen ze misschien via refurbish een tweede leven krijgen elders in de school, waar de hardware-eisen minder streng zijn.

Afdanken

Wil je als school de oude toestellen toch van de hand doen, dan zijn er verschillende mogelijkheden om ook dat duurzaam te doen. Ze binnenbrengen bij een Recupel-inzamelpunt is er één van. Naar het kringloopcentrum of bij een refurbisher brengen zijn twee andere mogelijkheden. Soms werken die laatste samen met goede doelen. Als je zo een doel wil steunen, dan kan je de toestellen gratis meegeven.

Let op dat alle gegevens permanent zijn verwijderd van de toestellen. In veel gevallen zal de refurbisher dat kunnen, op voorwaarde dat die een gecertificeerd systeem voor dataverwijdering aanbiedt. Op de pagina van Kenniscentrum Digisprong vind je een lijst met erkende refurbishers. Je vindt er ook een stroomdiagram die je als school helpt om te bepalen welke richting je het best uitgaat bij het afdanken van oude toestellen.