E-boeken leerrijker dan print wanneer ze meer zijn dan louter kopie
Hoe leren jonge kinderen het meeste bij? Met een e-boek of een gedrukt exemplaar? Het antwoord is genuanceerd. Print primeert… tenzij het e-boek inhoudelijke multimediale features bevat, zo blijkt uit onderzoek. Het effect staat of valt dus met het ontwerp van het e-boek in kwestie.
Uit een uitgebreide meta-analyse van eerdere onderzoeken blijkt dat kinderen van 1 tot 8 jaar makkelijk prentenboeken te begrijpen in de gedrukte dan in de digitale versie. Behalve wanneer de digitale boeken multimediale features bevatten die het verhaal inhoudelijk ondersteunen. Op dat moment presteren e-boeken beter dan hun gedrukte tegenhangers.
De analyse overkoepelde meer dan 39 onderzoeken met meer dan 1.800 kinderen. De auteurs vergeleken in welke mate kinderen het verhaal begrepen en nieuwe woorden leerden, naast de rol die multimedia features spelen in digitale boeken.
Print beter indien dezelfde versie
“Door de toenemende populariteit van e-boeken naast de bestaande traditie van gedrukte kinderboeken vroegen we ons af welk leesformaat kinderen het meeste bijbrengt”, zegt Kucirkova, een van de auteurs van de studie. Als professor is ze gespecialiseerd in de ontwikkeling van jonge kinderen aan de Universiteit van Stavanger (Noorwegen) en The Open University (VK). “We ontdekten dat, wanneer de gedrukte en digitale versies van een boek praktisch hetzelfde zijn, print beter presteert dan digitaal.”
Storend woordenboek
Wanneer extra digitale features daarentegen wel ontworpen zijn om de inhoudelijke kant van het verhaal beter te begrijpen, bijvoorbeeld met extra achtergrondkennis of door gebeurtenissen te kaderen, presteren e-boeken beter dan gedrukte boeken. Niet alle e-books zijn dus hetzelfde. “Het ontwerp van de geteste digitale boeken heeft een aanzienlijke invloed op de resultaten” aldus Kucirkova.
De auteurs ontdekten dat jonge kinderen worden afgeleid door digitale features die niet zijn afgestemd op het verhaal. Zelfs een woordenboek kan storend werken. Een woordenboek is wel effectief om woordenschat uit te breiden maar wanneer jonge kinderen focussen op woordbetekenissen slagen ze er niet om tegelijkertijd de verhaallijn te volgen.
Mix van digitaal en gedrukt
“Als we alle kinderen willen ondersteunen, moeten we begrijpen welke digitale boeken hebben en hoe we ze kwalitatiever kunnen maken”, zegt Kucirkova. “Digitale boeken zijn goedkoop toegankelijk en dus makkelijker beschikbaar voor studenten uit kansarme milieus. Bovendien kunnen we ze aanpassen aan het leerniveau van een kind.”
“E-boeken zijn populair bij kinderen die thuis weinig lezen of gewoon niet graag lezen”, vervolgt Kucirkova. “Door het aanpasbare karakter van e-boeken geven kinderen die meer ondersteuning nodig hebben of in hun eigen tempo verder willen lezen ook de voorkeur aan e-boeken, of ze houden in ieder geval net zoveel van e-boeken als gedrukte boeken.” Een mix van gedrukte boeken en e-boeken is daarom ideaal.
Controle vooraf
En net als bij gedrukte boeken, is een toeziend oog vooraf geen overbodige. Leerkrachten en opvoeders raken zo niet alleen vertrouwd met het verhaal maar ook met de extra functies. Op die manier kunnen ze bovendien controleren of er commerciële extra’s zoals advertenties in verwerkt zitten.
Kucirkova zou de multimedia-uitbreidingen van digitale boeken graag verder onderzoeken. “Sommige digitale boeken hebben fascinerende extra functies, zoals personages over het scherm laten bewegen om ze de acties uit het verhaal te laten uitvoeren”, zegt ze. “Misschien herinneren kinderen zich een verhaal dan beter of krijgt hun empathie een boost.” Daarnaast wil ze nagaan hoe gedrukte boeken en e-boeken scoren op het vlak van lezersmotivatie.
Bron: Tech&Learning