Zijn audioboeken een meerwaarde voor het onderwijs of niet?
Tegenwoordig zijn audioboeken erg populair, maar in het onderwijs worden ze nog niet vaak gebruikt. Enkele onderzoekers zijn echter van mening dat ook luisterboeken een meerwaarde kunnen betekenen voor scholen.
Mensen luisteren tegenwoordig meer naar audioboeken dan ooit tevoren. In 2021 wordt het aantal zelfs op 131 miljoen luisteraars geschat. Toch blijft het gevoel in het onderwijs bestaan dat naar boeken luisteren een beetje ‘valsspelen’ is.
Beth Rogowsky, docente aan de Bloomsburg University in Pennsylvania, maakte zich zorgen toen ze enkele jaren geleden verslaafd raakte aan audioboeken. Ze was zelfs van mening dat ze de boeken werkelijk ook moest lezen, anders leek het niet echt. Op dat moment besliste Rogowsky om de wetenschap achter die assumptie te gaan bestuderen.
Onderzoek naar begrijpend luisteren en lezen
In 2016 onderzocht ze daarom 91 universitair geschoolde volwassenen, verdeeld in drie groepen. De eerste groep luisterde naar fragmenten uit een non-fictie geschiedenisboek. De tweede groep las dezelfde fragmenten op e-readers en de derde groep las de fragmenten terwijl ze tegelijkertijd naar de stukken luisterden.
Na het onderzoek kregen de participanten een vragenlijst voorgeschoteld om na te gaan hoeveel info ze hadden opgeslagen. “We zagen dat het niet uitmaakte of de volwassenen fragmenten uit het boek hadden beluisterd of gelezen, of zelfs allebei tegelijk. Het begrip bleek in elke conditie hetzelfde te zijn”, zegt Rogowsky.
Voorgaand onderzoek bevestigde deze hypotheses bovendien ook.
Hoe zit dat met kinderen?
Onderzoek naar het begrip van kinderen bij het luisteren naar audioboeken is echter schaars. Toch geeft Melissa Jacobs, directeur van de schoolbibliotheken in New York City, aan dat leerlingen er goed op reageren.
“Erg veel kinderen hebben moeite met het interpreteren van tekst, waardoor ze het verhaal of de leerstof minder goed begrijpen”, zegt Jacobs. Luisteren zal voor hen dus makkelijker zijn dan lezen. Data van een app die leerlingen gebruiken om de (audio)boeken uit te lenen, geven ook aan dat audioboeken sneller verslonden worden door studenten dan leesboeken.
Resterende vragen
Hoewel bovengenoemde onderzoeken de voordelen van audioboeken benadrukken, zijn er ook studies die het omgekeerde bewijzen. Het verschil tussen een papieren boek en een e-reader speelt daar een grote rol in.
Daarnaast is leeftijd van belang. Jonge lezers kunnen namelijk overmatig gebruik maken van audioboeken, waardoor ze niet meer leren lezen volgens Rogowsky. Dat kan zeker niet de bedoeling zijn, maar luisterverhalen kunnen wel helpen met het ontwikkelen van een interesse in boeken.
Jacobs geeft verder nog aan dat boeken die zowel tekst als audio aanbieden, kinderen wél kunnen helpen leren lezen. Ook voor ouders die de taal niet spreken, kunnen audioboeken een welkome aanvulling zijn.
Lees ook: e-book versus papieren boek in het onderwijs – Schoolit