Hoe stel je je ICT-beleidsplan op?

- Ilene Langen

Het recentste MICTIVO3-rapport liet ons inzien dat de helft van de scholen geen ICT-beleidsplan hanteert. Toch is dit een belangrijke stap in de richting van de grote Digisprong. Hoe je het best een ICT-beleidsplan opstelt, lees je hier.

Eerder al schreven we over het MICTIVO3-rapport. De resultaten toonden aan dat 59,4 procent van de scholen in het basisonderwijs geen ICT-beleidsplan gebruikt. Bij de overige 40,6 procent blijkt er weinig te zijn nagedacht over open source software, licentiebeheer en de ICT-begroting. Het secundair onderwijs krikt het percentage op naar 56,2 procent en springt met de hakken over sloot. Toch is de blinde vlek van deze beleidsplannen vergelijkbaar. Leerkrachten weten bovendien vaak niet wat in zo’n ICT-beleidsplan is opgenomen. De technische onderwerpen van het plan zitten er mogelijks voor iets tussen. Het is echter wel belangrijk voor elke leerkracht om de verwachtingen rond educatief ICT-gebruik te kennen.

Stappenplan Digisprong

Dat het opstellen van een ICT-beleidsplan noodzakelijk is om ver te kunnen ‘digispringen’, is duidelijk. De Vlaamse overheid voorziet dan ook een stappenplan waar het uitstippelen van het beleid met stip (of stap) op twee staat. Het beleidsplan voorziet namelijk in de visie en de ambities die je school op ICT-vlak heeft en maakt de inventaris van alle beschikbare ICT-infrastructuur. Ook kan je de functie van de ICT-coördinator hier duidelijk in omschrijven en bepalen wie welke taken opneemt in het ICT-team. Het ICT-beleidsplan hoort dus zowel strategische als operationele elementen te bevatten.

Op de website van KlasCement vind je alvast heel wat informatie (én een sjabloon) over hoe je zo’n ICT-beleidsplan best opstelt. Om succesvol te zijn op het vlak van ICT, kan je beter ook het hele schoolteam bij de opstelling betrekken. Wanneer leerkrachten gestimuleerd worden om mee na te denken over de inhoud van het plan, krijgt ICT een vaste plek in de school en in de klassen. Als ICT-coördinator of directielid kan je het proces leiden en de voortgang ervan bewaken.

Hoe ga je te werk?

Visie op onderwijs en ICT

Eerst en vooral schrijf je de visie van de school op digitaal onderwijs neer. Je kan je hierbij de vraag stellen hoe digitale middelen de bestaande visie op onderwijzen kunnen ondersteunen en hoe ze een pedagogisch-didactische meerwaarde kunnen bieden. Denk met het hele schoolteam na over cybersecurity, cyberpesten, de schoolwebsite, communicatiekanalen zoals Smartschool, eindtermen en leerlijnen. Een doordachte visie op ICT en onderwijs is namelijk belangrijk voor de leerlingen en alle persoonsleden, zowel op school als daarbuiten.

Analyse van de huidige situatie

Het beschrijven van de huidige situatie van je school kan je helpen om naar de gewenste situatie te evolueren. Op die manier krijg je ook een goed zicht op de verbeterpunten. Om je te helpen kan je gebruik maken van de SELFIE, een zelfevaluatietool die werd ontwikkeld door de Europese commissie, of de DigiKapitaal-scan.

De huidige situatie bevat een oplijsting van:

  • de huidige infrastructuur op het vlak van hardware, software en connectiviteit,
  • de jaarlijkse kosten hiervoor,
  • de huidige taken van de ICT-coördinator
  • en de manieren waarop de digitale infrastructuur wordt ingezet door het hele schoolteam.

Bijkomend kan er nog ingegaan worden op welke manier dit gefinancierd wordt, hoeveel uren ICT-coördinatie er zijn (en of dit genoeg is) en hoe deskundig het schoolteam is. Ook het beleid rond professionalisering en eventuele raamcontracten zijn het vermelden waard in de analyse.

Wat je daarnaast zeker niet mag vergeten is het noteren van afspraken of protocollen over het gebruik van computers, internet en privacy. Denk bijvoorbeeld aan sociale media, wifi op school, en GSM-gebruik. Ook informatie over cyberpesten en e-inclusie, namelijk het versterken van digitale vaardigheden bij kwetsbare jongeren, wordt in deze analyse opgenomen.

Hieronder vind je alvast enkele tools om je te helpen bij het opstellen van een inventaris van hard- en software:

Uitwerken van de gewenste visie

Om de gewenste situatie te kunnen schetsen, neem je de analyse van de huidige situatie erbij en overloop je opnieuw alle onderwerpen. Je beschrijft per thema welke stappen er nodig zijn om tot de gewenste situatie te komen in de aankomende schooljaren. Wanneer je op problemen botst, kan je die hier ook noteren.

Vragen die je je kan stellen zijn bijvoorbeeld:

  • Welke hardware moet ik voorzien voor welke gebruikers?
  • Welke software hebben we nodig op school?
  • Hoe pakken we onze infrastructuurproblemen aan?
  • Wat is het beschikbare budget?
  • Welke ICT-ondersteuning bieden we kwetsbare leerlingen?

In de uitwerking van het beleidsplan noteer je de operationele en strategische doelen die je op het vlak van ICT wil bereiken. Je doet dat best via het SMART-principe, zodat je specifieke, meetbare, aanvaardbare, realistische en tijdsgebonden doelen stelt. Daarnaast kan je volgens het Plan, Do, Check, Act-principe werken, beter bekend als de PDCA-cirkel.

Een samenvatting van het ICT-beleidsplan opstellen kan handig zijn om de krachtlijnen extra in de verf te zetten. Zo is het beleid duidelijk voor het hele schoolteam, de leerlingen en de ouders en wordt het ook gelezen.

Implementatie

Bij de implementatie is het belangrijk om bewustwording van het beleid te creëren en iedereen mee te krijgen in het Digisprongverhaal. Probeer eventuele vragen zo goed mogelijk te beantwoorden en ondersteun collega’s bij het opzetten van digitale initiatieven. Dat is de beste manier om al je doelen te realiseren.

Wanneer je de sprong genomen hebt, is het eveneens belangrijk om te evalueren wat lukt en wat niet. Je kan zelfs een effectmeting doen met de huidige situatie als nulmeting. Hier kan je opnieuw de SELFIE voor gebruiken, of een andere tool waarmee je de beginsituatie geanalyseerd hebt.

Het is alvast belangrijk om te onthouden dat een ICT-beleidsplan een ‘work in progress’ is. Het plan moet regelmatig aangepast worden, denk maar aan de vele technologische ontwikkelingen die onze richting nog zullen uitkomen. Het sjabloon van de overheid dient dan ook als werkdocument en staat je toe om alle wijzigingen makkelijk bij te houden.