‘De ICT-coördinator mag het pedagogische niet uit het oog verliezen’
De afgelopen periode is een rollercoaster geweest voor scholen met de plotse omschakeling naar digitale lessen. Op zes weken tijd werden er stappen gezet die anders zes jaar in beslag nemen. Het momentum is er, maar het functionele mag het pedagogische niet overstijgen.
Technologie heeft de afgelopen maanden een vaste plaats verworven in scholen waar dat nog niet het geval was. In plaats van met beperkte budgetten te plannen over drie tot vijf jaar, moest er snel beslist worden wat er moest gebeuren. Sommige scholen hadden alle tools al in huis om naadloos te wisselen, terwijl anderen van nul moesten starten. Het spectrum binnen Vlaanderen is opvallend groot.
Zo’n situatie brengt de nodige risico’s met zich mee. Plotse beslissingen moeten worden genomen op vlak van digitale tools om leerlingen verder te kunnen helpen. Snelle beslissingen kunnen foute beslissingen worden, maar dat is volgens Olav Adami, medeoprichter van Fourcast for Education, niet altijd waar.
“Elke school maakt zijn eigen keuzes wat betreft technologie of platform. Hiermee komen ze op een pad richting digitalisering. Dat is in mijn ogen al de goede keuze. Het is echter belangrijk dat je daarna consequent bent in je keuze en het ook een kans geeft.”
150 webinars meer dan 7.500 leerkrachten
Er wordt vandaag enorm veel verwacht van leerkrachten en schoolmedewerkers om de overstap te maken, alles te omarmen en dat allemaal terwijl de lessen dagelijks doorgaan. “Ik heb leerkrachten gezien die dag en nacht hebben gewerkt. Het is bewonderenswaardig wat er allemaal tussen midden maart en eind mei is gebeurd door scholen en leerkrachten om leerlingen zo goed mogelijk bij te staan.”
Fourcast for Education heeft tijdens de lockdown 150 webinars gegeven aan meer dan 7.500 leerkrachten. Zelfs in de paasvakantie wierpen leerkrachten zich vrijwillig op omdat ze hun kennis wilden bijspijkeren.
Zelfs in de paasvakantie wierpen leerkrachten zich vrijwillig op omdat ze hun kennis wilden bijspijkeren.
De grote vraag is echter of al deze technologische veranderingen ook blijven hangen van zodra alle leerlingen opnieuw elke dag naar de les mogen komen? Volgens Adami hebben scholen een belangrijke stap gezet. “Dit kan een momentopname zijn door bijvoorbeeld stress, maar we merken dat er extra budgetten in scholen worden vrijgemaakt. Tools en digitale content zijn vandaag allemaal voorradig, het draait om digitale bewustwording en het creëren van skills om alles optimaal te gebruiken.”
Pedagogische kant
Deze zogenaamde digitale skills zijn vandaag de grootste uitdaging. Binnen scholen heb je twee soorten gesprekken wanneer je het over digitalisering hebt. Enerzijds is er de ICT-coördinator die voornamelijk naar het functionele kijkt. Daar primeert de technische kant en wordt er gekeken naar garantietermijnen, SLA’s en integraties.
“Waar minder de nadruk op wordt gelegd, is het belang van een pedagogische ICT-coördinator”, zegt Adami. “Die erkent namelijk de nood aan begeleiding. Elke school heeft wel zijn digitale ambassadeurs, maar die trekken niet altijd iedereen mee. Het coronavirus was daarom de ultieme stresstest. Mensen moesten, ongeacht leeftijd of ervaring, mee in het verhaal stappen.
“Het volledige traject richting digitalisatie is een belangrijke focus voor ons, omdat elke leerkracht anders is. De ene volgt graag zijn eigen tempo, de andere liever 1-op-1 of klassikaal. Dat gesprek voeren we met directies en pedagogische ICT-coördinatoren.”
Heel wat puzzelstukken aanwezig
Vandaag zijn er dikwijls al heel wat puzzelstukken aanwezig in scholen om optimaal digitaal te werken. Aan de ene kant heb je platformen om scholen te beheren, zoals Smartschool, Canvas en andere LMS-systemen. De andere kant omvat uitgeverijen met digitale content, zoals Bingel. Centraal zit de saus waarin leerkrachten en leerlingen moeten samenwerken, zoals Microsoft Teams of Google Classroom.
Vandaag zijn er dikwijls al heel wat puzzelstukken aanwezig in scholen om optimaal digitaal te werken.
Het loont om samen met een expert te kijken hoe al die puzzelstukken aan elkaar kunnen worden geplakt. Zo moeten data uit Smartschool ook werken in Teams of Classroom. Dat vraagt soms eigen ontwikkeling van tools, afhankelijk van de beschikbare API’s van elk platform. Daarnaast zijn er ook heel wat scholen met hybride omgevingen waar bijvoorbeeld Google, Microsoft of andere platformen samen bestaan. Het belangrijkste is echter om naar de efficiëntie te kijken: wat is er dubbel, wat heb je echt nodig en wat zijn de prijzen?
“Voor ons is het belangrijk om scholen te ontzorgen van het hele technische luik”, zegt Adami. “Kijk naar de bedrijfswereld vandaag. Zij hebben niet langer een specifiek IT-team nodig om digitaal te transformeren en innoveren. Hetzelfde is ook mogelijk voor scholen. Het zou een service moeten zijn waar de school zich niets van moet aantrekken. Het enige wat telt, is dat alles werkt. De ICT-coördinator moet zich enkel focussen op de implementatie, die cruciaal is. Het duurste toestel is namelijk hetgeen dat ongebruikt in de kast blijft liggen.”
Scholengroep impact
Hij haalt tot slot een case aan van Scholengroep impact. “Die hadden 1.200 Chromebooks gekocht aan de beste prijs bij een klassieke box mover. Op 1 september vorig jaar werden die geleverd, maar niemand wist wat ermee doen. Dat is wel triest na een investering van 250.000 euro. Nadat ze met ons contact hebben opgenomen, hebben we de scholen in een traject opgenomen om die toestellen efficiënt en pedagogisch te kunnen inzetten.”
“Zo legden recent 60 leerkrachten en 5 directieleden een examen af voor Google Certified Educator en 90% behaalde dit certificaat. Dankzij deze bescheiden extra investering in opleidingen verzekert de scholengroep zich van een goede return on investment. Die kan er enkel zijn als de hardware nuttig en veelvuldig ingezet wordt.”
Grootste groei
Wanneer we terugkijken op de plotse omschakeling naar digitale tools de afgelopen maanden, ziet Adami de grootste groei binnen het basisonderwijs. “Dat is wat we merken wanneer we alle nieuwe aanvragen bekijken. Vermoedelijk staat het secundair onderwijs gemiddeld gezien wat verder, waardoor de stap naar afstandsleren kleiner is.”
“Het grote verschil tussen het basisonderwijs en secundair onderwijs is de beperkte middelen. Een fulltime ICT-coördinator binnen het basisonderwijs is eerder onbestaande. Vandaag wordt die functie dikwijls gekoppeld aan een fulltime leerkracht die de meeste ICT-kennis op school heeft. In het secundair onderwijs heb je al wel ICT-teams met een uitgesproken mening.”
Toekomstmuziek
Met het momentum van vandaag wordt technologie in sneltempo uitgerold in scholen. Het belangrijkste blijft echter de pedagogische aanpak zodat alles ook optimaal wordt gebruikt met de nodige ondersteuning. Pas dan kan er een stap richting de school van de toekomst worden gezet waarbij de context van het schoolgebouw en de klas verandert.
Ik zie in de toekomst multifunctionele gebouwen waar winkels, bedrijven en onderwijs allemaal versmelten in één omgeving
Olav Adami, medeoprichter van Fourcast for Education
“Ik zie in de toekomst multifunctionele gebouwen waar winkels, bedrijven en onderwijs allemaal versmelten in één omgeving”, zegt Adami. “Daar zitten we nog heel ver van af. Gelukkig hoeven we niet alles van de ene dag op de andere te veranderen. Mits een duidelijke visie kan in een meerjarenplan naar naar iets heel moois toegewerkt worden.”