Data-driven arbeidsmarkt vraagt om data-driven onderwijs

- Jeroen Langendam

De arbeidsmarkt van de toekomst drijft op data. Toch leert het huidige onderwijs jongeren niet om met data om te gaan. Schoolverlaters geven aan dat ze onvoldoende voorbereidt zijn op de hoeveelheid data in hun werk. Het onderwijs moet meer data-driven worden.

Het is nog niet zo lang geleden dat slechts enkele kantoormedewerkers een eigen computer hadden. Tegenwoordig is dat bijna niet meer voor te stellen. Door automatisering, machine learning en Artificiële Intelligentie is de arbeidsmarkt sterk veranderd. Het heeft er alle schijn van dat de arbeidsmarkt van de toekomst drijft op data.

Voorbereiden op een nieuwe toekomst

Het is onze plicht om de jonge generatie goed voor te bereiden op de toekomst. Als de jeugd over een aantal jaar de arbeidsmarkt betreedt, moeten ze de juiste competenties hebben meegekregen. We moeten jongeren voorbereiden op functies die nu misschien nog niet eens bestaan. Dat vraagt om een nieuwe benadering van het onderwijs.

Ruim 60% van alle jongeren tussen 16-24 jaar hebben het gevoel dat ze in hun huidige rol overspoeld worden door data.

Qlik onderzoek

Het netwerkplatform Linkedin onderzocht welke harde skills het meest werden gevraagd. Hun top 3 wijst ons in de juiste richting: Cloud Computing, Artificiële Intelligentie (AI) én Analytisch denken. Helaas zijn dit nét de onderwerpen die in het huidige curriculum niet (of slechts mondjesmaat) aan bod komen.

60% van de Amerikanen tussen 16-24 voelt zich door data overspoeld.

Onderzoek uit de Verenigde Staten concludeerde dat ruim 60% van alle jongeren tussen 16-24 jaar oud het gevoel had dat ze in hun huidige rol overspoeld worden door data. Het idee dat jongeren, die zijn opgegroeid in een digitale wereld, hun weg vanzelf wel vinden kan dus in de vuilnisbak. Scholen en universiteiten moeten hun verantwoordelijkheid nemen om jongeren een vakkenpakket voor te schotelen dat meer in lijn is met de behoeften van werknemers.

Nieuwe technologieën

Hoewel het onderwijs vanouds een wat traditioneel karakter heeft, is het onvermijdelijk dat meer aandacht besteedt gaat worden aan opkomende technologiën.

Op dit moment springen AI, machine learning en voorspellende statistiek eruit als kandidaat-vakken die onderwezen moeten worden als onderdeel van data-driven onderwijs. Deze technologieën moeten worden onderwezen in samenhang met de meer generieke nieuwe vaardigheden als zelfregulering, probleemoplossen, mediawijsheid en computational thinking.

Minder dan 34% van de bedrijven biedt medewerkers een cursus of workshop aan op het gebied van data-vaardigheden.

Data-driven onderwijs gaat verder dan het aanleren van een techniek. Leerlingen moeten niet alleen leren op welke knoppen ze moeten drukken, ze moeten ook leren om de juiste vragen te leren stellen en de antwoorden juist leren interpreteren om de juiste conclusies te trekken.

Een verdeelde verantwoordelijkheid…

De rol van scholen en universiteiten is een belangrijke, maar de leerling zelf heeft ook een belangrijke rol. Want nu technologie zo snel ontwikkelt, is de kennis die de schoolverlater meeneemt na een paar jaar al veroudert. Het World Economic Forum heeft berekent dat ‘ruim 54% van alle werknemers rond 2022 een significante bij- of herscholing nodig heeft’.

Datavaardigheden leren is moeilijker dan het implanteren van een chip
Data-driven onderwijs is nodig, maar niet zo makkelijk als het implanteren van een ‘software-update’ bij kinderen.

De leerling moet de vaardigheden meekrijgen om zichzelf als werknemer te blijven bijscholen. Bedrijven moeten hen hiervoor dan wél ruimte en (financiële) ondersteuning bieden. Tot nu toe blijkt echter dat slechts een minderheid van de bedrijven investeert in het bijscholen van hun personeel. Minder dan 34% van de bedrijven biedt medewerkers een cursus of workshop aan op het gebied van data-vaardigheden. Van alle topmensen in het bedrijfsleven geeft slechts 17% aan dat hun bedrijf medewerkers echt aanmoedigt om zich te bekwamen in het werken met data.

…is een gedeelde verantwoordelijkheid

Scholen kunnen momenteel slechts een kleine rol spelen in bij- en herscholing. Werknemers hebben weinig ruimte (financieel én beschikbare tijd) om in hun vrije tijd bij te scholen en bedrijven zijn huiverig om in opleidingen te investeren uit angst dat een medewerker zijn nieuwe kennis inzet voor een nieuwe baan – bij de concurrent.

Deze verdeelde verantwoordelijkheid maakt dat het lastig is om de impasse te doorbreken. Medewerkers willen wel, maar kunnen niet. Scholen bieden geen bijscholingen aan omdat de vraag uitblijft. Ondertussen wordt de kloof tussen de aanwezige kennis en de benodigde kennis van werknemers steeds groter.

Het is tijd voor data-driven onderwijs

De enige manier om hier verandering in te brengen is een gecoördineerde aanpak, waarbij de individuele werknemer, het bedrijfsleven, overheid en het onderwijsveld de handen ineenslaan om een oplossing te vinden waar iedereen baat bij heeft. Leerkrachten kunnen de kennis overbrengen en (jonge) mensen de liefde voor het werken met data bij brengen. Ook bedrijven en de overheid moeten hun verantwoordelijkheid pakken om werknemers van alle generaties in staat te stellen om ook in de data-driven arbeidsmarkt van morgen effectief te zijn.

Data-driven onderwijs kan een eind maken aan data-stress bij werknemers.

Het begint echter allemaal bij het onderwijs. Het is aan ons om jonge mensen een solide basis mee te geven zodat ze zich niet laten afschrikken door grote hoeveelheden data. Data wordt steeds belangrijker, voor hen en voor ons, dus het is essentieel dat ze er met zelfvertrouwen mee kunnen werken. Het huidige onderwijsstelsel bevat echter een paar weeffouten die we moeten herstellen.

Data moet een integraal onderdeel worden van het onderwijs, zelfs al in de lagere leerjaren. Dat de Vrije Universiteit Brussel een bachelor Data Science is gestart is een goede stap in de juiste richting. Maar het is slechts een begin. Wie volgt…?