Google Scholar Labs wil onderzoeksvragen slimmer beantwoorden met AI
Google test een nieuwe functie binnen Scholar die complexe onderzoeksvragen beter moet helpen beantwoorden. Google Scholar Labs gebruikt generatieve AI om verbanden tussen thema’s te herkennen en studies te selecteren die inhoudelijk aansluiten op de onderzoeksvraag. De tool wordt momenteel uitgerold voor een beperkte groep ingelogde gebruikers.
Hoe Google Scholar Labs onderzoeksvragen analyseert
Google Scholar Labs leest een vraag eerst inhoudelijk: het zoekt de relevante concepten, relaties en deelaspecten. Daarna voert het gerichte zoekopdrachten uit binnen Scholar. Die werkwijze moet gebruikers helpen die een onderwerp vanuit verschillende invalshoeken willen benaderen. Volgens Google identificeert de tool vervolgens publicaties die de kernvraag beantwoorden en licht toe op welke manier een studie dat doet.
In een demonstratie zocht Scholar Labs naar onderzoek over de impact van cafeïne op het kortetermijngeheugen. De tool bracht thema’s samen zoals cafeïne-inname, geheugenretentie en leeftijdsgebonden cognitief onderzoek.
Kritische vragen over kwaliteit van wetenschap
De introductie van Google Scholar Labs roept ook vragen op. In de klassieke zoekomgeving zijn filters beschikbaar die onderzoekers gebruiken om de kwaliteit of relevantie van een studie in te schatten, zoals citatieaantallen. In Scholar Labs ontbreken die op dit moment. Dat maakt het minder duidelijk hoe het systeem onderscheid maakt tussen invloedrijke studies en minder onderbouwde publicaties.
Een voorbeeld uit de demo illustreert dat probleem. Scholar Labs selecteerde een reviewartikel uit 2024 in het tijdschrift Applied Sciences voor een vraag over brain-computer interfaces. De tool legde wel uit waarom het artikel inhoudelijk paste bij de zoekvraag, maar toonde geen informatie over impact of citaties.
Voor onderzoekers die dergelijke metadata gebruiken om literatuur te filteren, kan dat ontbreken van context een drempel vormen.
Een nieuwe richting voor wetenschappelijke zoekmachines?
Google beschouwt Scholar Labs als een experiment om te onderzoeken hoe AI het literatuuronderzoek kan veranderen. Of wetenschappers het vertrouwen snel zullen opnemen, hangt waarschijnlijk af van transparantie en kwaliteitscontrole. De vraag blijft of het analyseren van woordrelaties voldoende is om robuuste wetenschap te onderscheiden van minder betrouwbare bronnen.
Voorlopig blijft Scholar Labs beperkt beschikbaar. De komende maanden zal blijken hoe onderzoekers de tool waarderen en in hoeverre AI hun manier van zoeken naar wetenschappelijke literatuur kan beïnvloeden.
lees ook