Mobiele devices in het onderwijs; voor- en nadelen

- Jeroen Langendam

Wordt 2021 het jaar waarin mobiele devices in het onderwijs doorbreken? Alleen als we behalve voor de voordelen ook oog hebben voor de nadelen van technologie.

Een paar jaar geleden was het idee dat je leerlingen niet zou vragen hun mobieltje uit te schakelen vloeken in de kerk. Het idee dat mobiele devices in het onderwijs een rol kunnen spelen is, ondanks gloedvolle betogen van pioniers, slechts langzaam tot het onderwijsveld doorgedrongen. Inmiddels zet elke school devices in, hoewel de mate waarin ze dat doen verschilt.

Het gebruik van mobiele devices heeft voor- en nadelen. Voordat je ze gebruikt is het goed deze te kennen. Alleen dan kun je de nadelen ondervangen en ben je klaar om de vruchten van innovatieve apps te plukken.

De voordelen van mobiele devices in het onderwijs

Het meest voor de hand liggende voordeel van mobiele devices in het onderwijs is dat je leerlingen altijd toegang hebben tot relevante informatie. Zo kunnen ze in de klas werken aan (groeps-)opdrachten, zonder te moeten wachten tot er een computer met internet beschikbar komt. Bijvangst is dat je hierdoor als school ook effectiever kunt communiceren, bijvoorbeeld over roosterwijzigingen, lesinhoud en andere onderwerpen.

Het is niet alleen informatie waartoe je via je tablet of smartphone toegang hebt. Ook lesplannen en een enorme collectie educatieve apps staan je ter beschikking om je lessen leuker te maken en je leerlingen te boeien.

Dankzij mobiele devices wordt onderwijs ook minder plaatsgebonden. Natuurlijk blijft klassikaal lesgeven een steunpilaar in veel onderwijsvormen, maar voor huiswerk hoef je niet meer naar de bibliotheek. En wanneer je een les mist, bijvoorbeeld door ziekte, kun je opgenomen colleges terugkijken. In sommige gevallen kun je de les zelfs virtueel bijwonen.

Voor studenten is de toenemende rol van digitale apparaten in het onderwijs helemaal goed nieuws. Studeren in het buitenland is namelijk een stuk makkelijker geworden nu veel instellingen hun content online zetten. Zo kun je zelfs colleges volgen van topinstellingen zoals het Massachusetts Institute of Technology (MIT), Harvard University en de University of Cambridge.

De nadelen van mobiele devices in het onderwijs

De voordelen van mobiele devices zijn duidelijk. Toch is niet iedereen enthousiast. De technologie kent namelijk ook een paar minpunten, waar je jezelf goed bewust van moet zijn.

Laten we beginnen met de nachtmerrie van elke docent of leerkracht: je staat voor de klas en de technologie werkt niet mee. Een smartboard dat niet werkt kan je les danig in de war schoppen. Dit is echter nog te overzien. Het wordt pas echt ingewikkeld als iedere leerling zijn eigen apparaat meeneemt (BYOD). Compatibiliteit kan echt een issue worden, vooral wanneer niet iedereen dezelfde software-versie van een app gebruikt.

Ook de apparaten zelf kunnen roet in het eten gooien. Niet iedereen kan het zich veroorloven elke twee jaar een nieuwe tablet of smartphone te kopen. Er ontstaan daardoor grote verschillen tussen leerlingen. Terwijl de een op een snelle device lekker vlot door de stof gaat, worstelt de ander met een device dat moeite heeft om content te tonen. Het moge duidelijk zijn dat dit het plezier in het leren niet ten goede komt, waardoor een leerling op achterstand kan komen.

Nog erger is het probleem dat sommige ouders niet in staat zijn een device voor hun kinderen kan kopen. Talloze internationale verdragen hebben onderwijs tot grondrecht uitgeroepen. Ook de Belgische Grondwet (art. 24, lid 3) is er duidelijk over: “Ieder heeft recht op onderwijs, met eerbiediging van de fundamentele rechten en vrijheden. De toegang tot het onderwijs is kosteloos tot het einde van de leerplicht.”

Dit legt een grote verplichting op scholen en onderwijsinstellingen, om hun leerlingen in staat te stellen het onderwijs te volgen. Als mobiele devices in het onderwijs-curriculum een essentiële rol beginnen te spelen, moet de toegang tot hardware geborgd zijn. Goede doelen die leerlingen laptops schenken kunnen de acute nood weliswaar wegnemen, maar bieden geen structurele oplossing.

Bezint eer ge begint..

In 2020 hebben we (noodgedwongen) grote stappen gezet richting het moderniseren van het onderwijs. Laten we hopen dat we in 2021 kunnen voortgaan op dit pad. Niet halsoverkop omdat we geen keuze hebben, maar weloverwogen en met aandacht voor alle voor- en nadelen van mobiele devices in het onderwijs.