Afstandsleren kan niet zonder printen op papier

- Jeroen Langendam

Afstandsleren kan niet zonder printen op papier. Dat blijkt uit onderzoek van een aantal printerfabrikanten én uit wetenschappelijk bewijs.

Weet je nog, hoe we in de jaren ’90 te horen kregen dat in het kantoor van de toekomst geen velletje papier meer te vinden zou zijn? Inmiddels zijn we in die toekomst aanbelandt, maar we kunnen nog altijd niet zonder printer. Papier heeft nu eenmaal bepaalde voordelen.

De Mopria Alliance hield onlangs een enquete onder ouders en leerlingen om het belang van printen en scannen in het onderwijs te onderzoeken. De onderzoekers waren vooral benieuwd naar het verschil tussen afstandsonderwijs en traditioneel klassikaal onderwijs.

De Mopria Alliance een organisatie is die bestaat uit enkel printer- en scannerfabrikanten. De organisatie heeft dus een zeker belang bij de uitkomst. Toch zijn de uitkomsten interessant, zelfs al nemen we ze met een korreltje zout.

Het begint allemaal met de vraag of leerlingen die online onderwijs krijgen een printer hebben. Dat bleek in 75% van de leerlingen het geval. 50% van de ondervraagde ouders en leerlingen gaf aan dat het volgen van onderwijs zonder printer een stuk moeilijker zou worden.  Zelfs de meest zuinige leerling print minstens éénmaal per maand een presentatie of lesstof af.

Waarom leerlingen printen bij online onderwijs?

Grappig genoeg is de belangrijkste reden dat leerlingen iets afdrukken om hun opdracht of huiswerk te kunnen inleveren. Dat klinkt misschien raar, maar elke docent die ooit te maken heeft gehad met nakijkwerk weet dat het nagenoeg onmogelijk is om een digitaal project fatsoenlijk na te kijken. Zolang nakijk-algoritmes niet een stuk beter worden, blijft dat voorlopig ook zo.

Veel interessanter is de vraag waarom een leerling besluit iets te printen, terwijl daar helemaal geen verplichting toe bestaat. Studenten doen dit om beter te kunnen leren. Ze merken dat ze beter in staat zijn om lesstof op te nemen van papier dan van scherm.

Wetenschappelijk onderzoek wijst in dezelfde richting

Dat een printer nog steeds zo’n centrale rol speelt in het onderwijs zou verrassend genoemd kunnen worden, aangezien(goed) online onderwijs zodanig georganiseerd is dat je alles via het scherm zou moeten kunnen doen. Er bestaat een stevig wetenschappelijke fundament voor deze uitkomst.

Keer op keer blijkt het een stuk makkelijker om tekst te printen en van papier te lezen dan van een scherm. Dankzij allerlei lay-out elementen. Ook is het makkelijker om de tekst woord-voor-woord te verwerken, al is het maar door met je vinger over de tekst te glijden terwijl je leest.

Psychologen wijzen ook naar de mind-set. Een scherm wordt veelal geassocieerd met relaxt websurfen in de vrije tijd. Daardoor wordt online tekst minder effectief opgenomen.

Papier is nog lang niet dood

Er is een tijd lang nogal laatdunkend gedaan over printen op papier. “Dode bomen” zouden een  overblijfsel uit de Middeleeuwen zijn. Natuurlijk was dit voor printerfabrikanten reden tot zorg. De praktijk laat echter zien dat papier belangrijk is én blijft.

Die waarheid was in het bedrijfsleven allang doorgedrongen. Nu blijkt die waarheid ook voor het onderwijs te gelden.