Waarom scholen niet massaal aan de E-books gaan?

- Jeroen Langendam

Hoewel E-books aan een opmars bezig zijn, blijft het onderwijs vasthouden aan het papieren boek. Dat lijkt conservatief, maar er zijn goede redenen voor te noemen.

Hoewel het eerste E-book al in 1971 werd uitgegeven zijn ze vooral de laatste decennia langzaam terrein aan het winnen. Steeds meer mensen kopen een e-reader om in het park of aan het strand een boek te kunnen lezen. In het onderwijs slaat het E-book echter niet aan.

Dat kan verbazing oproepen, want veel ouders klagen over de kosten van het jaarlijkse boekenpakket. E-books kunnen een stuk goedkoper in de aanschaf zijn. Je hoeft ze bovendien ook niet te kaften. Toch zijn er een aantal hele goede redenen waarom het onderwijs blijft vasthouden aan het ouderwetse, papieren, boek.

E-books zijn duur

Hoewel E-books in de aanschaf een stuk goedkoper zijn dan papieren boeken, blijkt het gebruik van papieren boeken in het onderwijs nog steeds goedkoper. Dat komt doordat papieren boeken meerdere jaren bruikbaar zijn. Wanneer de ene leerling doorstroomt naar de volgende klas, gaan zijn of haar boeken over naar een nieuwkomer. E-books zijn echter niet overdraagbaar. Daardoor moet de school voor elke leerling apart een boek kopen, in plaats van één boek per 5 of 6 leerlingen. Dat maakt E-books een stuk duurder dan papieren tekstboeken. Bovendien moet de school ook nog de aanschaf van de E-readers bekostigen.

Leerlingen willen papier

Wist je dat ook de huidige generatie, die is opgegroeid met moderne technologie, nog steeds dol is op papieren boeken? Diverse onderzoeken laten zien dat scholieren liever een papieren boek lezen dan van een scherm. Ook de jongere generaties zijn dol op het gevoel van een papieren boek.

E-books voelen niet ‘van jou’

Een interessant onderzoek toont aan dat mensen een volstrekt andere ervaring van ‘eigendom’ hebben bij electronische boeken dan bij fysieke boeken. Bij een boek heeft men het gevoel echt iets te bezitten, terwijl een E-book slechts een computerbestand is. Dat computerbestand staat trouwens steeds vaker in de cloud en niet eens op je eigen computer. Dat gevoel van eigendom blijkt erg belangrijk te zijn, ook voor leerlingen.

Papier studeert beter

Iedereen weet dat je het beste kunt leren wanneer je passages kunt onderstrepen, symbolen kunt toevoegen en belangrijke paragrafen met een gele stift markeert. In een E-book kan dat allemaal niet. En zelfs als het wél kan, dan is de fysieke handeling van het onderstrepen met een pen veel effectiever om informatie te onthouden dan een handeling met icoontjes. Door al die kriebeltjes in het boek heeft de scholier het gevoel dat hij echt wat gedaan heeft, wat motiverend werkt.

Hersenonderzoek heeft bovendien aangetoond dat mensen een tekst beter begrijpen wanneer ze deze van papier lezen dan van een scherm. Daarom printen veel leerlingen een digitaal bestand ook uit. Een papieren boek is dus een veel beter middel om te studeren.

Leren van papier boek is betere ervaring

Het leren uit een E-book is op geen enkele manier te vergelijken met een papieren boek. E-books blijken minder effectief en minder geliefd bij leerlingen. Goede redenen voor scholen om vast te houden aan het ouderwetse, papieren, lesboek.